12-05-2017
Nieuwe landelijke partijen in de gemeenteraad
Meerdere landelijke partijen zijn van plan om voor het eerst of in meerdere gemeenten aan de komende gemeenteraadsverkiezingen van 2018 deel te nemen. Een slechte ontwikkeling, niet vanwege de inhoudelijke standpunten van deze partijen, maar vooral omdat de gemeenteraad bestuurd moet worden door bewoners die vanuit de problemen en ontwikkelingen van de eigen gemeenschap opereren. Het is misschien mooi dat in gemeenteraden gesproken gaat worden over het verbieden van de Koran, het verlagen de AOW-leeftijd of de uittreding uit de Europese Unie, maar gemeenteraden hebben hierover geen zeggenschap. Een heldere rol- en taakverdeling van de politieke structuur is daarom gewenster dan ooit: landelijke partijen hebben zitting in de 2e Kamer in Den Haag en lokale partijen worden gekozen in de eigen gemeenten. Nieuwe Lijn verwacht overigens niet dat nieuwe landelijke partijen in Epe mee gaan doen.
De PVV, 50Plus en het Forum voor Democratie hebben na de 2e Kamerverkiezingen van maart 2017 aangegeven zich nu ook op de gemeenten te gaan storten. De PVV doet dit vooralsnog op 60 geselecteerde gemeenten alwaar zij goede uitslagen scoorden. Andere partijen oriënteren zich nog, ook op de mogelijke samenwerking met bestaande lokale partijen. Allemaal realiseren ze zich dat het vinden van goede kandidaten niet eenvoudig is. Vooral de PVV heeft daar de nodige ervaringen mee, van vertegenwoordigers die opstappen, frauderen of voor zichzelf beginnen. Maar ook een partij als de SP heeft het niet overal even gemakkelijk; in Deventer bijvoorbeeld is de fractie van deze partij, die in 2014 vier raadsleden telde, inmiddels geheel verdwenen.
Landelijk stemmenwinst, lokaal geen basis
Veel nationale partijen hebben het voordeel van landelijke stemmenwinst, maar het nadeel van het gebrek aan een stevige ledenbasis in de gemeenten. Sommige landelijke partijen zijn zo zieltogend dat gemeentelijke afdelingen worden opgeheven en verplicht moeten overstappen op regionale afdelingen; deels uit noodzaak dan wel opgelegd door het landelijk partijbureau. Ook in onze gemeente is een vanouds gerenommeerde partij als de VVD onderdeel van een regiobestuur geworden en heeft geen eigen lokaal bestuur meer. De actieve kern in de eigen gemeente bestaat uit niet meer dan een handvol (raads)leden. Diverse andere landelijke partijen in de raad van Epe werken al bestuurlijk samen met hun collega’s op de Noord-Veluwe.
Toenemende versnippering
Het vinden van nieuwe raadsleden is voor nieuwe partijen niet eenvoudig maar ook bestaande partijen krijgen het moeilijker. Gemeenten krijgen steeds meer ingewikkelde taken overgedragen, het raadswerk vraagt veel tijd en de maatschappelijke- en financiële waardering voor raadsleden is gering. Veel raadsleden houden het in Nederland na één periode voor gezien en daarnaast haakt de oudere generatie langzaam af. Dit betekent dat voortdurend nieuwe instroom nodig is. Nu al heeft 46% van de 9.000 raadsleden in ons land minder dan 4 jaar ervaring. In Epe is dit vergelijkbaar met 43%; sinds 2014 telt onze raad 10 nieuwe leden van de 23. (Inmiddels 11 sinds de wisseling vorige maand bij de SGP/CU). Ons land telt gemiddeld nu al afgerond 8 fracties per gemeenteraad. Dat is veel en duidt op een enorme versnippering. Ook Epe telt nu al 9 fracties, sinds de recente afsplitsing van een raadslid die met een Nieuwe Lijnzetel alleen verder ging. In Epe is de gemiddelde fractieomvang dus 2,5 raadslid, dat lijkt nog wat. Maar in werkelijkheid zijn er al vier fracties met slechts één of twee raadsleden, die al dat veelomvattende werk moeten verrichten. De komst van nieuwe partijen zal deze versnippering alleen maar vergroten.
Ingrijpende maatregelen zijn nodig
De landelijke discussie over de nieuwe lokale democratie zou wat Nieuwe Lijn betreft zich niet alleen moeten richten op de belangrijke positie en invloed van inwoners op het gemeentebestuur, maar ook op de inrichting daarvan. Omdat dit geregeld wordt in de Gemeente- en Kieswet moet dit door de 2e Kamer worden aangepakt. Omstreden maatregelen moeten worden besproken, zoals de invoering van een kiesdrempel, het verbieden van zetelroof, de verplichting tot samenwerking en zo het beperken van het aantal fracties per gemeenteraad, het verlengen en maximeren van zittingstermijnen (bijvoorbeeld maximaal twee keer zes jaar), het faciliteren van raadsleden, enz. enz. Nieuwe Lijn verwacht niet dat dit gaat gebeuren, omdat dit teveel gevraagd lijkt van een versnipperd parlement.
Contactpersoon: R. de Vries, rdevries@epe.nl
Nieuwe Lijn is ook via het internet te bereiken: www.nieuwelijn.nl , e-mail: info@nieuwelijn.nl
